Matura z chemii - sprawdź odpowiedzi
2013-05-14 11:01:12Egzamin z chemii jest kolejny, z którym musieli się dzisiaj zmierzyć maturzyści. Sprawdźcie odpowiedzi!
Poniższe odpowiedzi nie są oficjalnymi udzielonymi przez Centralną Komisję Egzaminacyjną. Są to rozwiązania przykładowe opracowane przez redakcję dlaStudenta.pl!
Zobacz również:
POZIOM PODSTAWOWY
1. Przeanalizuj położenie bromu w układzie okresowym pierwiastków i oceń prawdziwość poniższych zdań. Wpisz do tabeli literę P, jeżeli zdanie jest prawdziwe, lub literę F, jeśli jest fałszywe.
1. Atom bromu ma 7 elektronów walencyjnych, które w stanie podstawowym znajdują się w czwartej powłoce - PRAWDA
2. Najwyższy stopień utlenienia, jaki przyjmuje brom w związkach chemicznych, wynosi VII - PRAWDA
3. Brom jest niemetalem aktywniejszym od chloru - FAŁSZ
2. Wpisz do tabeli liczbę masową izotopu I oraz liczbę masową izotopu II.
Liczba masowa izotopu I - 40u
Liczba masowa izotopu II - 44u
3. Uzupełnij schemat przemiany β–, której ulega nietrwały izotop wapnia Ca, wpisując w odpowiednie pola symbol oraz liczbę atomową i liczbę masową powstającego izotopu.
45 ca -> 45 Sc + 0 e -
20 21 -1
4. Oblicz liczbę cząsteczek wody, która powstanie podczas opisanej przemiany (zakładając 100% wydajności procesu), jeżeli wiadomo, że do reakcji użyto 119,5 g tlenku ołowiu(IV).
1 mol = 6,02 x 1023 cząteczek H20
5. Podkreśl zestaw, w którym podane są wzory dwóch gazów palnych.
C. CH4, H2
6. Korzystając z informacji wprowadzającej, wybierz i napisz
a) wzory tych gazów, których gęstość jest większa od gęstości powietrza (d powietrza = 1,29 g x dm3)
O2, CO2
b) wzór gazu, który jest najlepiej rozpuszczalny w wodzie
O2
7. Spośród gazów, których wzory podano w informacji wprowadzającej, wybierz i napisz wzór tego, którego nie powinno osuszać się przy użyciu tlenku wapnia. Uzasadnij swój wybór
Wzór: CO2
Uzasadnienie: zasadowy telenek wapnia reaguje z kwasowym dwutlenkiem węglem, tworząc w ten sposób sól
8. a) Korzystając z powyższej informacji, napisz w formie cząsteczkowej równania reakcji
CaO + H2O -> Ca(OH)2
b) twardnienia zaprawy wapiennej
Ca(OH)2 + CO2 -> CaCO3 + H20
9. Uzupełnij poniższe zdanie. Wybierz i podkreśl właściwe określenie spośród podanych w nawiasie.
Reakcja otrzymywania wapna gaszonego jest przemianą egzotermiczną, co oznacza, że podczas tej przemiany energia w postaci ciepła jest wydzielana.
10. a) Uzupełnij schemat doświadczenia, wpisując w każde puste pole wzór substancji wybranej z podanej listy:
I - HCl (aq), II - CaC2 (s)
b) Napisz w formie cząsteczkowej równanie reakcji zachodzącej w probówce II, wiedząc, że w przemianie tej bierze udział dwa razy więcej moli wody niż drugiego substratu.
CaC2 + 2H2O -> C2H2 + Ca(OH)2
11. Napisz, jaką barwę przyjmie wskaźnik oraz określ odczyn powstałego roztworu.
Barwa wskaźnika: malinowa
Odczyn powstałego roztworu: zasadowy
12. Napisz, stosując wzory półstrukturalne (grupowe) związków organicznych, równanie tej reakcji. Załóż, że jej produktem jest związek nasycony.
HC (trzy wiązania) CH + 2Br2 -> CHBr2 - CHBr2
13. Oblicz zawartość procentową cynku (w procentach masowych) w próbce tombaku. Wynik podaj z dokładnością do liczby całkowitej.
19,6%
14. Korzystając z informacji, wybierz i podkreśl w każdym nawiasie poprawne uzupełnienie poniższych zdań.
1. Po dodaniu 90 gramów glukozy do 100 gramów wody o temperaturze 18 oC i ogrzaniu całości do temperatury 25 oC otrzymano roztwór nienasycony.
2. Stężenie procentowe (w procentach masowych) nasyconego wodnego roztworu glukozy jest równe 47,6% w temperaturze około 20 oC.
15. a) Uzupełnij schemat, wpisując stopnie utlenienia fosforu i azotu.
0, V, V, IV
b) W odpowiednie pola wpisz liczbę elektronów pobranych (poprzedzoną znakiem „+”) oraz liczbę elektronów oddanych (poprzedzoną znakiem „−”).
+1e-, -5e-
c) Uzupełnij współczynniki stechiometryczne w podanym schemacie reakcji.
1, 5, 1, 5, 1
16. Korzystając z informacji wprowadzającej, oceń prawdziwość poniższych zdań. Wpisz literę P, jeżeli zdanie jest prawdziwe, lub literę F, jeśli jest fałszywe.
1. W opisanej przemianie fosfor jest reduktorem, a kwas azotowy(V) utleniaczem - PRAWDA
2. W opisanej przemianie stopień utlenienia fosforu obniża się - FAŁSZ
3. W opisanej przemianie fosfor ulega procesowi utleniania, oddając elektrony - PRAWDA
17. Określ barwę uniwersalnego papierka wskaźnikowego w tych roztworach.
Probówka I: bezbarwny
Probówka II: czerwony
18. Wybierz z podanego poniżej zestawu wodnych roztworów substancji dwa odczynniki potrzebne do przeprowadzenia doświadczenia i uzupełnij poniższe schematy, wpisując w odpowiednie miejsca wzory użytych odczynników. W pierwszym etapie doświadczenia należy usunąć wybranym odczynnikiem tylko jony Pb2+. W drugim etapie doświadczenia należy usunąć jony Al 3+.
KI, Na2CrO4
Etap I: Pb2+ 2I- -> PbI2ˇ
Etap II: Al3+ + CrO42- -> Al2(CrO4)3ˇ
19. Korzystając z powyższej informacji, wybierz z podanej listy i napisz nazwę związku, który ma najniższą temperaturę wrzenia.
2,2-dimetylopropan
20. Podkreśl właściwe zakończenie zdania.
Związek oznaczony numerem I B. tworzy dwie monochloropochodne.
21. Podaj nazwę systematyczną związku chemicznego oznaczonego numerem IV.
3,3 - dimetylobut - 1-en
22. Uzupełnij poniższe zdania, wpisując numery związków I-VI.
1. Homologami są związki oznaczone numerami III i V .
2. Izomerami są związki oznaczone numerami II i VI .
3. Butan powstaje w wyniku reakcji uwodornienia związku oznaczonego numerem III .
4. Utlenienie butan-2-olu prowadzi do otrzymania związku oznaczonego numerem VI .
5. Powstanie ceglastej substancji stałej można zaobserwować po ogrzaniu mieszaniny wodorotlenku miedzi(II) ze związkiem oznaczonym numerem II .
23. Podaj nazwę szeregu homologicznego, do którego należy związek A, oraz nazwę szeregu homologicznego, do którego należy związek B.
Związek A należy do szeregu homologicznego alkinów
Związek B należy do szeregu homologicznego alkanów
24. Napisz, stosując wzory półstrukturalne (grupowe) związków organicznych, równanie reakcji oznaczonej na schemacie numerem 3 oraz równanie reakcji oznaczonej na schemacie numerem 4.
Równanie reakcji oznaczonej na schemacie numerem 3:
CH3CH2Cl + KOH ->(etanol)CH2 = CH2
Równanie reakcji oznaczonej na schemacie numerem 4:
CH2 = CH2 -> (katalizator) -[- CH2 - CH2 -]-
25. Uzupełnij poniższe zdania. Wybierz i podkreśl właściwe określenie spośród podanych w każdym nawiasie.
Polietylen jest niereaktywnym związkiem organicznym używanym do produkcji artykułów codziennego użytku. Jest tworzywem niepalnym, które charakteryzuje się podatnością na barwienie i formowanie.
26. a) Uzupełnij schemat doświadczenia, wpisując nazwę użytego odczynnika wybranego z podanej listy:
Odczynnik: wytrącony wodorotlenek miedzi (II)
b) Napisz, jakie obserwacje potwierdzą, że do probówki I wprowadzono etanol, a do probówki II etano-1,2-diol.
Probówka I: Brak objawów reakcji, osadza się niebieski, galaretowaty osad
Probówka II: Niebieski, galaretowaty osad roztwarza się, zas roztwór przyjmuje kolor szafirowy.
27. Korzystając z informacji, wybierz i podkreśl w każdym nawiasie poprawne uzupełnienie poniższych zdań.
Przemiana opisana schematem jest reakcją spalania całkowitego. Związek X ma wzór sumaryczny C3H6O.
28. Porównaj budowę kwasów o podanych powyżej wzorach i uzupełnij tabelę.
Wzór kwasu - C17H35COOH
Charakter kwasu - nasycony
Stan skupienia w temperaturze 25°C - ciało stałe
Wzór kwasu - C15H31COOH
Charakter kwasu - nasycony
Stan skupienia w temperaturze 25°C - ciało stałe
Wzór kwasu - C17H33COOH
Charakter kwasu - nasycony
Stan skupienia w temperaturze 25°C - ciecz
29. a) Ustal liczbę atomów węgla w cząsteczce opisanego estru.
4
b) Napisz, stosując wzory półstrukturalne (grupowe) związków organicznych, równanie opisanej przemiany. W równaniu zaznacz warunki, w jakich zachodzi ta reakcja.
CH3CH2OH + CH3COOH -> 2SO4) CH3 - C = O
|
O - CH2 - CH3 + H2O
30. Korzystając z informacji, oceń prawdziwość poniższych zdań. Wpisz literę P, jeżeli zdanie jest prawdziwe, lub literę F, jeśli jest fałszywe.
1. Związek X to substancja organiczna, która powstaje w wyniku reakcji nitrowania benzenu - PRAWDA
2. Związek organiczny otrzymany w wyniku redukcji związku X to amina aromatyczna o wzorze sumarycznym C6H7N - PRAWDA
3. Związek organiczny otrzymany w wyniku redukcji związku X nie reaguje z kwasem solnym, co potwierdza jego kwasowy charakter - FAŁSZ
31. Uzupełnij poniższe zdania, wpisując w odpowiedniej formie poprawne odpowiedzi wybrane z poniższego zestawu.
1. W celu przygotowania 0,5 dm3 wodnego roztworu glukozy o stężeniu 0,25 mol·dm–3 należy odważyć 22,5 g glukozy.
2. Odważoną próbkę glukozy należy przenieść do kolby miarowej o pojemności 500 cm3 i dodać niewielką ilość wody w celu rozpuszczenia substancji. Następnie zawartość naczynia należy dopełnić wodą do kreski znajdującej się na szyjce kolby miarowej.
POZIOM ROZSZERZONY
1. a) Uzupełnij poniższą tabelę, wpisując symbol chemiczny pierwiastka X, dane dotyczące jego położenia w układzie okresowym oraz symbol bloku konfiguracyjnego (energetycznego), do którego należy pierwiastek X.
Symbol pierwiastka - Si
Nazwa okresu - 3
Numer grupy - 13
Symbol bloku - p
b) Napisz fragment konfiguracji elektronowej atomu pierwiastka X opisujący rozmieszczenie w podpowłokach elektronów walencyjnych.
3s23p2
c) Dla jednego ze sparowanych elektronów walencyjnych podaj wartości dwóch charakteryzujących go liczb kwantowych: głównej i pobocznej. Obie wartości wpisz do tabeli.
Główna liczba kwantowa [n]: 3
Poboczna liczba kwantowa: 0
2. Na podstawie budowy atomów pierwiastków należących do 16. i 17. grupy i trzeciego okresu układu okresowego uzupełnij poniższe zdania. Wybierz i podkreśl jedno z określeń podanych w nawiasie, tak aby powstały zdania prawdziwe.
Jądro atomu fluorowca ma ładunek większy niż jądro atomu tlenowca.
Atom fluorowca ma większy promień atomowy niż atom tlenowca.
Tlenowiec jest mniej aktywny chemicznie od fluorowca.
3. Napisz równanie opisanej reakcji jądrowej. Uzupełnij wszystkie pola w podanym schemacie.
208 Pb + 70 Zn -> 277 Cn + 1 n
82 30 112 0
4. a) Oblicz, po jakim czasie z próbki 90Sr o masie 51,2 mg pozostanie 0,4 mg tego izotopu.
196 lat
b) Podaj symbol chemiczny pierwiastka, w miejsce którego wbudowuje się stront.
Ca
5. Ustal, nakładanie jakich orbitali atomowych (s czy p) obu atomów należy koniecznie uwzględnić, aby wyjaśnić tworzenie wiązań typu s w tych cząsteczkach. W tym celu przyporządkuj każdej literze a, b, c jeden ze wzorów: Cl2, H2, HF.
a) H2, b) HF, c) Cl2
6. Spośród wymienionych powyżej wzorów wybierz i wpisz do tabeli
a) wzory wszystkich kwasów i wzory wszystkich zasad w teorii Arrheniusa.
Kwasy - HCl, C6H5OH
Zasady - LiOH, Ra(OH)2
b) wzory wszystkich drobin, które w roztworach wodnych mogą pełnić rolę kwasów, i wzory wszystkich drobin, które w roztworach wodnych mogą pełnić rolę zasad w teorii Brönsteda.
Kwasy - H3O+, HCl, C6H5OH
Zasady - NO2 -, S 2-, OH-
7. a) Na podstawie powyższego opisu określ typ reakcji 1. i typ reakcji 2. ze względu na ich efekt cieplny.
Reakcja 1. egzotermiczna
Reakcja 2. egzotermiczna
b) Wskaż numer reakcji, której wydajność nie zmieni się po zmianie ciśnienia panującego w układzie.
1.
8. a) Korzystając z informacji, uzupełnij poniższą tabelę, a następnie narysuj wykres zależności stężenia nadtlenku wodoru od czasu.
20,0, 14,5, 10,6, 7,8
b) Na podstawie odpowiednich obliczeń i wykresu ustal, po jakim czasie szybkość reakcji będzie równa 0,819 mol∙dm-3 x min-1
7 minut
9. Napisz w formie jonowej z uwzględnieniem liczby oddawanych lub pobieranych elektronów (zapis jonowo-elektronowy) równanie reakcji redukcji i równanie reakcji utleniania zachodzących podczas tej przemiany.
VII -II 2+
Równanie reakcji redukcji: MnO4 + 5e- + 8H+ -> Mn + 4H2O
Równanie reakcji utleniania: H2 (I)O2(-I) -> O2 + 2e- + 2H+
b) Uzupełnij współczynniki stechiometryczne w poniższym schemacie.
2MnO4- + 5H2O2 + 6H+-> 2Mn2+ + 5O2 + 8H2O
c) Napisz, jaką funkcję (utleniacza czy reduktora) pełni w tej reakcji nadtlenek wodoru.
jest reduktorem
10. Oblicz stałą równowagi tej reakcji w temperaturze T. Wynik podaj z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku.
Kc = 10,58
11. Napisz w formie jonowej skróconej równanie reakcji, która zaszła jako pierwsza podczas opisanego doświadczenia.
Ag+ + I- -> AgI (osad)
12. Oceń, czy w temperaturze T może istnieć roztwór, w którym iloczyn stężeń molowych kationów srebra i anionów chlorkowych wynosiłby 2 x 10-6. Uzasadnij swoje stanowisko.
Nie - przy osiągnięciu 1,8-10-10 wytrąciłby się osad, a iloczyn stężeń molowych nie może być większy.
13. Napisz w formie jonowej równanie reakcji prowadzącej do powstania opisanego jonu kompleksowego.
Ag+ + 2NH3 + Cl- -> [Ag(NH3)2]+ + Cl-
14. Spośród podanych poniżej zależności wybierz i podkreśl tę, która jest prawdziwa dla otrzymanego roztworu.
pH < 7
15. Oblicz stężenie glukozy, wyrażone w procentach masowych, w roztworze powstałym po częściowej hydrolizie maltozy. Wynik podaj z dokładnością do jednego miejsca po przecinku.
Cp = 23,4%
16. Korzystając z podanych informacji, napisz sumaryczne równanie reakcji, która zachodzi w pracującym akumulatorze kwasowo-ołowiowym, oraz oblicz siłę elektromotoryczną (SEM) tego ogniwa w warunkach standardowych.
Równanie reakcji: Pb + 2SO4 2- +PbO2 + 4H+ -> 2PbSO4 + 2H20
SEM: 2,05 V
17. a) Uwzględniając podany opis właściwości fizycznych wodorku litu i wiedząc, że jego temperatura topnienia wynosi 692 oC, określ rodzaj wiązania występującego w tym związku oraz podaj stopień utlenienia, jaki przyjmuje wodór w tym związku.
Rodzaj wiązania: wiązanie jonowe
Stopień utlenienia wodoru: -I
b) Napisz w formie cząsteczkowej równanie reakcji otrzymywania wodorku litu oraz równanie reakcji wodorku litu z wodą.
Równanie reakcji otrzymywania wodorku litu:
2Li + H2 -> (T) 2LiH
Równanie reakcji wodorku litu z wodą:
LiH + H2O -> LiOH + H2 ^
c) Napisz równania reakcji elektrodowych zachodzących w czasie elektrolizy stopionego wodorku litu, wiedząc, że na anodzie wydziela się wodór.
Równanie reakcji katodowej: Li+ + 1e- -> Li
Równanie reakcji anodowej: 2H- -> H2 ^ + 2e-
18. a) Korzystając z informacji, podkreśl przybliżoną wartość energii dysocjacji wiązania C–H w etanie.
410 kJ∙mol-1
b) Spośród rodników, których wzory podano w informacji, wybierz i napisz wzór tego, który tworzy się najłatwiej.
H3C - C - CH3
|
CH3
19. a) Napisz wzory półstrukturalne (grupowe) obu izomerów, powstających w reakcji addycji dwóch cząsteczek 2-metylopropenu.
Izomer I:
CH3 CH3
| |
CH3 - C - CH = C - CH3
|
CH3
Izomer II:
CH3
|
CH3 - C - CH2 - C = CH2
| |
CH3 CH3
b) Określ, według jakiego mechanizmu, nukleofilowego czy elektrofilowego, przebiega reakcja uwodornienia każdego z opisanych izomerów, w wyniku której powstaje 2,2,4-trimetylopentan.
elektrofilowego
20. a) Podaj wzór półstrukturalny (grupowy) związku organicznego X.
CH2 = CH2
b) Napisz, stosując wzory półstrukturalne (grupowe) związków organicznych, równanie reakcji oznaczonej na schemacie numerem 2 oraz równanie reakcji oznaczonej na schemacie numerem 3.
Równanie reakcji oznaczonej numerem 2:
CH = CH2 + HCl -> CH3 - CH2Cl
Równanie reakcji oznaczonej numerem 3:
2CH3CH2Cl + 2Na -> 2NaCl + CH3CH2CH2CH3
21. Napisz, stosując wzory półstrukturalne (grupowe) związków organicznych, równania reakcji opisanych w informacji. Zaznacz warunki prowadzenia obu procesów.
Równanie reakcji addycji:
CH3 - CH = CH2 + Cl2 -> (CCl4) CH3 - CH - CH2Cl
|
Cl
Równanie reakcji substytucji:
CH3 - CH = CH2 + Cl2 -> (500-600oC) CH2 - CH = CH2 + HCl
|
Cl
22. Oceń prawdziwość poniższych zdań i uzupełnij tabelę. Wpisz literę P, jeżeli zdanie jest prawdziwe, lub literę F, jeśli jest fałszywe.
1. W przemianie oznaczonej numerem 1 stopień utlenienia atomu węgla wchodzącego w skład podstawnika rośnie - PRAWDA
2. W przemianie oznaczonej numerem 2 głównym produktem jest kwas p-chlorobenzenokarboksylowy (p-chlorobenzoesowy) - FAŁSZ
3. Uczestniczący w przemianie oznaczonej numerem 3 jon powstaje w reakcji kwasu azotowego(V) z kwasem siarkowym(VI) - PRAWDA
23. a) Napisz wzory półstrukturalne (grupowe) lub uproszczone związków organicznych B i C, które są głównymi produktami przemiany oznaczonej na schemacie numerem 3.
Wzór związku B:
O - CH3
|
NO2
Wzór związku C:
O - CH3
|
NO2
b) Stosując wzory pólstrukturalne (grupowe) lub uproszczone związków organicznych, napisz równanie reakcji, oznaczonej na schemacie numerem 2, prowadzącej do otrzymania głównego produktu organicznego.
O- COOH + Cl2 -> (FeCl3) O - COOH + HCl
|
Cl
24. a) Skorzystaj z powyższej informacji i przyporządkuj wzorom HX, HY, HZ nazwy odpowiednich kwasów.
HX: kwas o-chlorobenzenokarboksylowy (p-chlorobenzenowy)
HY: kwas metanowy (mrówkowy)
HZ: kwas etanowy (octowy)
b) Napisz, jaki wpływ na moc kwasu ma wprowadzenie do pierścienia kwasu benzenokarboksylowego w pozycję orto- kolejnego podstawnika takiego jak –Cl.
Moc kwasu wzrośnie.
25. Uzupełnij poniższy schemat, tak aby przedstawiał budowę obu enancjomerów związku organicznego o wzorze sumarycznym C4H10O.
CH3 CH3
| |
H - C - OH HO - C - H
| |
C2H5 C2H5
26. a) Aminokwasy, których wzory podano powyżej, należą do aminokwasów białkowych. Narysuj wzór tego fragmentu struktury ich cząsteczek, który wskazuje na tę przynależność.
O
=
N - C
|
N -
|
H
b) Stosując wzór jonu obojnaczego alaniny (kwasu 2-aminopropanowego), napisz w formie jonowej skróconej równania reakcji zachodzących po wprowadzeniu tego aminokwasu do:
- wodnego roztworu wodorotlenku sodu (reakcja 1.)
- kwasu solnego (reakcja 2.).
Równanie reakcji 1:
CH3 - CH - COO- + OH - -> CH3 - CH - COO - + H2O
| |
NH3 + NH2
Równanie reakcji 2:
CH3 - CH - COO - + H + -> CH3 - CH - COOH
| |
NH3 NH3
27. Podaj nazwę substancji znajdującej się w naczyniu C.
Tyrozyna
28. a) Uzupełnij schemat drugiego doświadczenia, wpisując nazwę lub wzór użytego odczynnika wybranego z podanej powyżej listy.
Odczynnik: świeżo wytrącony wodorotlenek miedzi (II)
b) Podaj nazwę substancji znajdującej się w naczyniu A oraz nazwę substancji znajdującej się w naczyniu B.
Naczynie A: glicyna
Naczynie B: glicyloalanina
c) Podaj nazwę reakcji zachodzącej w probówce II.
reakcja biuretowa
29. Spośród wymienionych związków: etanol, propanal, propanon, fruktoza wybierz ten związek, którego użyto w doświadczeniu jako substancję X, i napisz jego nazwę.
fruktoza
30. Narysuj wzór półstrukturalny (grupowy) izomeru tego związku, który wykazuje zdolność do występowania w postaci izomerów optycznych.
H - C = O
|
H - C - OH
|
CH2OH
31. Oceń prawdziwość poniższych zdań i uzupełnij tabelę. Wpisz literę P, jeżeli zdanie jest prawdziwe, lub literę F, jeśli jest fałszywe.
1. a-D-glukoza i a-D-glukoza stanowią parę enancjomerów - FAŁSZ
2. Jeżeli disacharyd jest nieredukujący, to nie wykazuje czynności optycznej - FAŁSZ
3. Glukoza jest końcowym produktem hydrolizy skrobi i celulozy - PRAWDA