Matura z geografii - sprawdź odpowiedzi

Czwartek należy do maturzystów, którzy zdają egzamin dojrzałości z geografii. Już wkrótce znajdziecie tutaj przykładowe odpowiedzi na maturalne pytania!

Poniższe odpowiedzi nie są oficjalnymi udzielonymi przez Centralną Komisję Egzaminacyjną. Są to rozwiązania przykładowe opracowane przez redakcję dlaStudenta.pl!

Zobacz również:

Arkusze maturalne z geografii

POZIOM PODSTAWOWY

1. Wpisz obok każdego zdania literę P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub literę F, gdy jest fałszywe.

Granica państwa przecina torfowiska. - P
Biały Potok jest prawym dopływem Łomnicy. - F
Maksymalna głębokość Wielkiego Stawu wynosi 20 metrów. - F

2. a) Podaj nazwy własne widocznych na fotografii obiektów.

jezioro Mały Staw
schronisko turystyczne Samotnia

b) Zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Turysta wykonał zdjęcie, kierując obiektyw aparatu na D. zachód.

3. Podaj wysokość n.p.m., na której znajduje się miejsce wypoczynkowe. Wybierz odcinek szlaku, na którego przejście turysta powinien przeznaczyć więcej czasu ze względu na większe różnice wysokości.

Wysokość miejsca wypoczynkowego 1434 m n.p.m.

Odcinki trasy (podkreśl jeden):

Strzecha Akademicka – miejsce wypoczynkowe

4. Na podstawie mapy podaj trzy walory przyrodnicze obszaru przedstawionego w polach A1 i A2, które zachęcają do wędrówki szlakami turystycznymi.

jezioro polodowcowe, deniwelacja, ostańce

5. Oblicz odległość w terenie w linii prostej między szczytem wzniesienia Kopa (C3) a źródłem strumienia Łomniczka (B3). Zapisz obliczenia.

Odległość w terenie 1,05 km

6. Podaj przyrodniczą przyczynę zamykania zimą odcinka niebieskiego szlaku turystycznego między Kozim Mostkiem a schroniskiem Samotnia (pola B2, A2, B3).

Lawiny śnieżne

7. Podaj trzy przykłady negatywnego oddziaływania turystyki pieszej na środowisko przyrodnicze tego parku narodowego.

płoszenie zwierząt, zanieczyszczanie parku śmieciami, niszczenie roślinności

8. Na podstawie rysunku i mapy przyporządkuj właściwe piętra roślinne podanym miejscom. Uzupełnij zdania, wpisując nazwę odpowiedniego piętra roślinnego.

Miejsce o współrzędnych 50°46′N i 15°42′E znajduje się w piętrze regla górnego.
Złote Źródło (B3) znajduje się w piętrze kosodrzewiny.

9. a) Podaj litery, którymi oznaczono klimatogramy narysowane dla Śnieżki i Karpacza.

Śniezka C, Karpacz A

b) Uzupełnij zdanie, wpisując odpowiednią literę.

Najwyższa roczna amplituda temperatury powietrza jest w miejscu, dla którego klimatogram oznaczono literą D.

10. Przyporządkuj krainom geograficznym Polski charakterystyczne dla nich formy rzeźby.

1. Pobrzeże Koszalińskie - B. jeziora przybrzeżne i mierzeje
2. Pojezierze Mazurskie - C. moreny czołowe i sandry
3. Tatry - A. doliny U-kształtne i jeziora cyrkowe

11. a) Uporządkuj miasta według rosnącej rocznej sumy opadów atmosferycznych. Wpisz w ramki odpowiadające im litery.

Najmniejsza roczna suma opadów: D. Poznań - E. Zamość - C.Olsztyn - B. Lesko - A. Bielsko-Biała Największa roczna suma opadów

b) Na podstawie analizy sumy opadów atmosferycznych wzdłuż linii A–B sformułuj prawidłowość dotyczącą zróżnicowania wartości rocznej sumy opadów w zależności od wysokości n.p.m.

Wzrost wysokości n.p.m. wiąże się ze wzrostem rocznej sumy opadów atmosferycznych.

12. a) Uzupełnij zdania. Wpisz odpowiednie litery oznaczające miejsca na mapie.

1. Najwyższe ciśnienie atmosferyczne występuje w miejscu oznaczonym literą C.
2. Najsilniejszy wiatr wieje w miejscu oznaczonym literą A.
3. Mgła występuje w miejscu oznaczonym literą C.

b) Wpisz obok każdego zdania literę P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub literę F, gdy jest fałszywe.

Jest to front chłodny - F
Po przejściu tego frontu w naszym kraju wzrosną temperatury powietrza - P
Po przejściu tego frontu wiatr będzie wiał w Polsce ze wschodu - F

13. Podaj trzy negatywne skutki tego zdarzenia dla gospodarki wielu krajów Europy.

- straty w transporcie lotniczym - przez pył wulkaniczny nie doszło do skutku wiele lotów
- straty w turystyce - przez niemożność latania turyści nie mogli dostać się do krajów, nad którymi opadł pył
- opóźnienia w komunikacji międzynarodowej - uniemożliwiono swobodne przemieszczanie się między krajami

14. a) Na podstawie mapy uzupełnij zdania.

Islandia jest położona na granicy dwóch płyt litosfery: płyty amerykańskiej i płyty eurazjatyckiej. Wybuchy wulkanów na Islandii są konsekwencją odsuwania się płyt litosfery.

b) Wpisz do tabeli nazwy tych form oraz przyporządkuj każdej z nich odpowiedni opis wybrany z podanych poniżej. Wpisz do tabeli numer, którym ten opis oznaczono.

grzbiety oceaniczne - 3. Położone zazwyczaj pośrodku oceanu i opasujące całą Ziemię wzniesienia o łącznej
długości około 60 tysięcy kilometrów.
rowy oceaniczne - 4. Silnie wydłużone obniżenia dna oceanu o głębokości ponad 6 tysięcy metrów.

15. a) Podaj nazwę elementu wybrzeża morskiego oznaczonego na fotografii literą A oraz nazwę procesu, w wyniku którego ten element powstaje.

Element wybrzeża klifowego, Proces - abrazja

b) Opisz proces cofania się wybrzeża morskiego, którego charakterystyczne formy zostały przedstawione na fotografii.

Fale oraz prądy morskie uderzają w wybrzeże i stopniowe ścierają materiał, z którego jest ono zbudowane. Linia brzegowa się cofa i tak powstaje klif.

16. a) Uzupełnij zdania. Wpisz następujące określenia: rozmieszczenie lądów, siła Coriolisa, stałe wiatry.

Przyczyna powstawania powierzchniowych prądów morskich – to stałe wiatry.
Ostateczny kierunek powierzchniowym prądom morskim nadają rozmieszczenie lądów i siła Coriolisa.

b) Uzupełnij zdanie. Wpisz w wyznaczone miejsca numery dwóch prądów morskich, wybrane z podanych: 1, 2, 14, 17.

Wzrost średniej rocznej temperatury powietrza i rocznej sumy opadów atmosferycznych powodują prądy morskie oznaczone numerami 1 i 17.

17. a) Uzupełnij zdanie. Wpisz w odpowiednie miejsca określenia wybrane z podanych: wschodnich, zachodnich, północnym, południowym.

Prądy chłodne płyną na półkuli południowej wzdłuż zachodnich wybrzeży kontynentów w kierunku północnym.

b) Podaj jedną cechę Dryfu Wiatrów Zachodnich, oznaczonego numerem 6., która wyróżnia ten prąd morski spośród pozostałych, występujących na obszarach oceanów położonych na południe od zwrotnika Koziorożca

Przemieszcza się równoleżnikowo, a nie południkowo.

18. Uzupełnij tabelę. Wpisz w odpowiednie miejsca nazwy krain geograficznych, gleb i formacji roślinnych wybrane z podanych poniżej.

Kotlina Konga - czerwonożółta gleba laterytowa - wilgotne lasy równikowe
Nizina Zachodniosyberyjska - bielicowa - tajga
Nizina Francuska - brunatna - lasy liściaste i mieszane strefy umiarkowanej

19. Na podstawie wykresu uzupełnij poniższe zdania.

1. W Rosji w 2005 roku na 1000 mieszkańców urodziło się 100 osób.
2. W Rosji w 2007 roku na 1000 mieszkańców zmarło 150 osób.
3. Współczynnik przyrostu naturalnego na Ukrainie w 2008 r. wynosił 5 ‰.

20. Podaj dwie społeczne lub ekonomiczne przyczyny spadku przyrostu naturalnego po 1990 roku w krajach Europy Wschodniej, takich jak Rosja i Ukraina.

- pogorszenie sytuacji materialnej wielu rodzin wskutek upadku ZSRR i transformacji ustrojowej
- zbliżenie Rosji i Ukrainy do Zachodu (emigracja wielu obywateli, ale i początek przyjmowania zachodnich wzorców rodzinnych)

21. Podaj dwie główne przyczyny przedstawionej na wykresie zmiany odsetka ludności miejskiej w Polsce po roku 2000.

- emigracja zarobkowa (więcej ludzi opuszczało małe i średnie polskie miasta)
- przeniesienie się części zamożnej klasy średniej z miasta do obszarów podmiejskich

22. Podaj dwa argumenty uzasadniające, że zmiany struktury wieku ludności Polski po 1990 r. mogą być niekorzystne z punktu widzenia przyszłego funkcjonowania gospodarki naszego kraju.

- zmniejszenie się liczby ludzi w wieku produkcyjnym - spadek PKB
- większa liczba ludzi w wieku poprodukcyjnym - trzeba przeznaczyć więcej środków na wypłacanie im emerytur

23. Na podstawie analizy wykresów dokończ zdania.

Województwo o największej średniej gęstości zaludnienia oznaczono literą D.
Województwo o najmniejszej średniej gęstości zaludnienia oznaczono literą B.

24. Wpisz obok każdego zdania literę P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub literę F, gdy jest fałszywe.

1. W regionie Zatoki Meksykańskiej wydobywa się więcej ropy naftowej niż w regionie Zatoki Perskiej -  F
2. Większość światowej produkcji energii elektrycznej pochodzi z elektrowni cieplnych -  P
3. W Polsce głównymi surowcami energetycznymi służącymi do produkcji energii elektrycznej są ropa naftowa i gaz ziemny - F

25. Na podstawie tekstu i/lub własnej wiedzy uzasadnij, podając trzy argumenty, dlaczego niektóre kraje rozwijają energetykę jądrową.

- państwa nie dysponujące tradycyjnymi zmuszone są inwestować w ten rodzaj energii
- złoża gazu czy węgla mogą być niewystarczające dla rozwoju wielkich gospodarek
- elektrownie atomowe pomimo stereotypów są względnie bezpieczne i umiejętnie skonstruowane i prowadzone nie stanowią zagrożenia dla środowiska

26. Podaj trzy korzyści dla mieszkańców tej miejscowości związane z przedstawionymi na rysunkach zmianami sieci komunikacyjnej od lat 70. XX w. 

- zmniejszenie emisji spalin
- poprawa bezpieczeństwa na drogach
- zmniejszenie się natężania hałasu

27. Podaj cztery korzyści gospodarcze i/lub społeczne wynikające dla Polski z członkostwa naszego kraju w Unii Europejskiej.

- wejście do strefy Schengen i możliwość swobodnego przemieszczania się do innych krajów UE
- dofinansowanie rozwoju infrastruktury polskich miast
- nowe możliwości partnerstwa handlowego oraz możliwość podjęcia pracy przez Polaków w innych krajach UE
- dopłaty dla rolników

28. Podaj jedną cechę społeczno-ekonomiczną i jedną cechę polityczną Afganistanu, które mogą być przeszkodą w zagospodarowaniu odkrytych w tym kraju złóż surowców mineralnych.

Cecha społeczno-ekonomiczna: brak infrastruktury do przetwarzania wydobytych surowców

Cecha polityczna: panująca w kraju wojna domowa w połączeniu z ukształtowaniem terenu uniemożliwia krajowi właściwy rozwój

29. Zaznacz literą B – Afganistan, literą C – Arabię Saudyjską, literą D – Indie.

30. Rozpoznaj parki narodowe na podstawie charakterystycznych elementów ich środowiska przyrodniczego. Wpisz do tabeli nazwy tych parków oraz litery, którymi oznaczono ich położenie na mapie.

1. Ojcowski Park Narodowy - G
2. Bieszczadzki Park Narodowy - H
3. Słowiński Park Narodowy - B

---

POZIOM ROZSZERZONY

1. Podkreśl nazwy powiatu i województwa, w których znajduje się przedstawiony na mapie fragment polskich Karkonoszy.

Powiat: jeleniogórski
Województwo: dolnośląskie

2. Na podstawie mapy przyporządkuj podanym w tabeli obiektom miejsca na profilu. Wpisz do tabeli litery, którymi je oznaczono.

schronisko Samotnia (B3) - B
Kozi Mostek (B2) - C
ruiny pomnika RGV im. T. Donata (A2) - D
ruiny schroniska ks. Henryka (A2) - E

3. Podaj wysokość Gwiazdy Polarnej obserwowanej z punktu widokowego przy zielonym szlaku (B1/B2).

50°46'

4. Na podstawie mapy podaj nazwy własne obiektów geograficznych oznaczonych na fotografii literami A i B.

A - Strzecha Akademicka
B - Mały Staw

5. Oblicz czas przejścia ze schroniska Nad Łomniczką (D3) szlakiem czerwonym na szczyt Śnieżki (D3), wiedząc że długość tej trasy na barwnej mapie wynosi 12 cm. Przyjmij, że:
– schronisko Nad Łomniczką jest położone na wysokości 1002 m n.p.m.
– średnia prędkość pieszego turysty na nienachylonym odcinku szlaku wynosi 4 km/h
– każde 100 m podejścia wymaga doliczenia 10 minut.
Zapisz obliczenia.

Czas przejścia trasy to 105 minut.

6. Podaj trzy różnice między elementami środowiska przyrodniczego obszarów położonych na mapie w polach A1 i B3.

- w polu A1 w przeciwieństwie do pola B3 nie występują jeziora
- w polu A1 występują lasy, poczas gdy w polu B3 kosodrzewina i hale
- w polu A1 stok nachylony jest na północ, na polu B3 obok grzbietów wystepują strome ściany skalne

7. Zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Kocioł Małego Stawu powstał w wyniku C. egzaracji.

8. Na podstawie rysunków opisz trzy różnice między Wielkim Stawem a Małym Stawem.

- znacząca różnica w głębokości jezior (w Wielkim Stawie najgłębszy punkt ma 24,4 m, a w Małym Stawie 6 m)
- kształt (Wielki Staw podłużny, Mały Staw owalny)
- w Wielkim Stawie najgłębszy punkt znajduje się na środku jeziora, a w Małym Stawie przy brzegu.

9. Uzupełnij zdania. Wpisz odpowiednie litery (A–G) z powyższej mapy.

Na równiku znajduje się punkt oznaczony literą E.
Na południku 0° znajduje się punkt oznaczony literą C.
23 września - Słońce wschodzi najwcześniej w punkcie oznaczonym literą D.
22 grudnia - Słońce góruje najwyżej w punkcie oznaczonym literą G.
22 czerwca - dzień jest najdłuższy w punkcie oznaczonym literą A.

10. Oblicz wysokość górowania Słońca w dniu 22 czerwca na Przylądku Igielnym. Zapisz obliczenia.

Wysokość górowania Słońca 31°43'

11. Oblicz godzinę czasu słonecznego w Warszawie (52°14′N, 21°00′E), gdy Słońce góruje na Przylądku Zielonym. Zapisz obliczenia.

Godzina czasu słonecznego w Warszawie: 14:34

12. a) Przyporządkuj informacjom w tabeli po jednym odpowiednim minerale wybranym z podanych poniżej. Wpisz do tabeli nazwy tych minerałów.

korund, kwarc

b) Przyporządkuj informacjom w tabeli po jednym minerale wybranym z podanych poniżej. Wpisz do tabeli nazwy tych minerałów.

Jest głównym składnikiem skał, z których produkuje się w apno i cement. Stosowany jako topnik w przemyśle
metalurgicznym - kalcyt

Używany głównie w przemyśle kosmetycznym i farmaceutycznym do produkcji pudru, maści oraz jako dodatek do mydeł - talk

13. a) Wpisz obok każdego zdania literę P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub literę F, gdy jest fałszywe.

Na przekroju znajduje się warstwa skał głębinowych (plutonicznych) - F
Na obszarze, którego budowę geologiczną przedstawiono na przekroju, następowały transgresje morskie - P
Linię przerywaną umieszczono w osi synkliny - F
Warstwy skał zaprezentowane na przekroju ulegały dyslokacjom (deformacjom) ciągłym i nieciągłym - P

b) Uporządkuj wymienione wydarzenia w kolejności od najstarszego do najmłodszego.

A. Powstanie grubej serii różnych osadów morskich - D. Sfałdowanie i wypiętrzenie skał - G. Erozyjne zniszczenie części fałdów - C. Przykrycie powierzchni erozyjnej przez zlepieńce - F. Powstanie uskoku - E. Sedymentacja piasków na przedpolu lodowca - B. Wkroczenie lodowca i depozycja glin zwałowych

14. Uzupełnij tabelę. Wpisz obok każdej formy terenu:
– nazwę dominującego procesu rzeźbotwórczego, który doprowadził do jej powstania, oraz nazwę pasa rzeźby, w którym ta forma występuje
– literę, którą na mapie oznaczono miejsce występowania tej formy.
Procesy i pasy rzeźby wybierz spośród podanych poniżej.

Maczuga Herkulesa w Dolinie Prądnika - krasowienie - pas wyżyn - F
Wieżyca (329 m n.p.m.) - akumulacja - pas pojezierzy - C
Klif w Wolinie - abrazja - pas pobrzeży - A

15. Uzupełnij schemat przyczynowo-skutkowy dotyczący osuwisk.
a) Na podstawie własnej wiedzy wpisz po jednej przyczynie meteorologicznej, geologicznej i antropogenicznej występowania osuwisk.

przyczyny
meteorologiczna: duże opady deszczu
geologiczna: nieprzepuszczalne podłoże
antropogeniczna: odlesienie terenów

b) Na podstawie powyższej mapy wpisz po jednym skutku występowania osuwisk dla hydrosfery, rzeźby terenu i gospodarki.

skutki
dla hydrosfery: powstawanie jezior osuwiskowych
dla rzeźby terenu: powstawanie nisz osuwiskowych
dla gospodarki: niszczenie sieci transportowych

16. a) Zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Na rysunku 1. przedstawiono położenie cyrkulacji pasatowej w dniu A. 22.06.

b) Wyjaśnij, dlaczego cyrkulacja pasatowa przemieszcza się w ciągu roku.

ze względu na zmianę oświetlenia kuli ziemskiej przez Słońce

17. Podaj numer wykresu przedstawiającego zmianę temperatury powietrza, która występuje w przekroju pionowym w stratosferze (odcinek X–Y) oraz mezosferze (odcinek Y–Z).

Numer wykresu: 2

18. a) Każdemu opisowi struktury występowania wód podziemnych przyporządkuj województwo, którego ten opis dotyczy. Wpisz do tabeli numery, którymi oznaczono na mapie te województwa oraz ich nazwy.

spośród wszystkich województw największy udział wód piętra czwartorzędowego - 4, woj. podlaskie
spośród wszystkich województw największy udział wód zalegających w skałach mezozoicznych i starszych - 11, woj. świętokrzyskie

b) Podaj nazwę metody kartograficznej, którą zastosowano do przedstawienia struktury występowania wód podziemnych w Polsce.

Metoda: kartodiagram

19. Podaj trzy przykłady źródeł zanieczyszczenia wód podziemnych, które są charakterystyczne dla obszarów wiejskich.

- tworzenie dzikich wysypisk odpadów
- stosowanie nawozów chemicznych do roślin
- wylewanie ścieków na pola

20. a) Na podstawie rysunku wymień trzy czynniki przyrodnicze, które ograniczają rozwój gospodarki rolnej na obszarze oznaczonym literą A.

- mało żyzne i słabe urodzajowo gleby tundrowe i bielice
- niskie średnie roczne temperatury
- krótki okres wegetacji

b) Na podstawie rysunku podaj cechę klimatu oraz cechę roślinności, które sprzyjają powstawaniu gleb o najgrubszym poziomie próchnicznym.

Cecha klimatu: wysokie średnie roczne temperatury oraz wysokie opady - razem daje to sługi okres wegetacyjny
Cecha roślinności: trawiaste rośliny obumierają co roku, a przy rozkładzie wzbogacają poziom próchnicy

21. a) Uzupełnij tabelę. Wpisz odpowiednie nazwy stref klimatycznych, w których występują w Rosji gleby tundrowe i bielice.

gleby tundrowe - strefa okołobiegunowa
bielice - strefa umiarkowana

b) Zaznacz typ klimatu, którym charakteryzuje się obszar występowania w Rosji czarnoziemów.

D. umiarkowany ciepły kontynentalny

22. Wybierz miejsce w przełomowym odcinku rzeki B, w którym można zlokalizować zaporę. Na mapie narysuj:
a) sygnaturę zapory w wybranym przez siebie miejscu, biorąc pod uwagę następujące kryteria:
– zwieńczenie (korona) zapory ma znajdować się na wysokości 570 m n.p.m.
– długość zapory ma wynosić nie więcej niż 200 m
b) linię brzegową zbiornika wodnego powstałego dzięki tej zaporze; lustro wody w zbiorniku powinno znajdować się 10 m poniżej zwieńczenia (korony) tej zapory.

23. Podaj litery, którymi oznaczono na wykresie Rosję i Ukrainę.

Rosja - B, Ukraina - E

24. Podaj dwie przyczyny niskiej wartości współczynnika urodzeń i dwie przyczyny wysokiej wartości współczynnika zgonów w Rosji i na Ukrainie po 1990 r.

Przyczyny niskiej wartości współczynnika urodzeń: pogorszenie sytuacji materialnej wielu rodzin wskutek upadku ZSRR i transformacji ustrojowej, zbliżenie Rosji i Ukrainy do Zachodu (emigracja wielu obywateli, ale i początek przyjmowania zachodnich wzorców rodzinnych)

Przyczyny wysokiej wartości współczynnika zgonów: wielu mężczyzn na terenie byłego ZSRR cierpi na alkoholizm, który prowadzi do ich przedwczesnej śmierci, niewielka świadomość seksualna - w tych krajach notowano największy współczynnik zachorowań na AIDS

25. Zaproponuj trzy działania, jakie mogą podejmować rządy w celu zwiększenia liczby urodzeń.

wspomaganie rodzin z dziećmi zadatkami finansowymi, ulgi podatkowe dla rodzin wielodzietnych, wprowadzanie urlopów wychowawczych dla młodych rodziców bez obawy zwolnienia

26. Na podstawie danych z tabeli oraz własnej wiedzy wyjaśnij duży udział wymienionych krajów w światowej produkcji aluminium.