Sposoby na stres przedegzaminacyjny

Czasami jest tak, że mimo solidnego przygotowania merytorycznego do egzaminów dopada cię lęk tak wielki, że zapominasz połowy nauczonego materiału i nie dajesz z siebie tyle, ile byś mógł. A jeśli nie czujesz się pewnie co do swojej wiedzy, wtedy jest jeszcze gorzej, bo stres większy… jak sobie z nim radzić? Zobacz prosty sposób na walkę ze stresem!

Można lubić naukę, można jej nie lubić – ale egzaminy pojawią się zawsze, prędzej czy później. Ludzie różnie reagują na stres, czasami są to ataki paniki, niepochamowanego śmiechu lub nawet agresji. Pomocnym w zrozumieniu zjawiska stresu może okazać się świadomość procesów, jakie zachodzą w naszym organizmie.

Stres... czyli co?
W obliczu sytuacji kryzysowej nasz organizm może zareagować na dwa sposoby – walczyć lub uciekać. Pojawia się wyrzut adrenaliny i kortyzolu, hormonu stresu, a nasze ciało dostaje wyraźny sygnał – reaguj, źle się dzieje! Podobnie dzieje się w sytuacji egzaminacyjnej – może to nie wielki, jadowity, włochaty pająk ani tygrys, ale mechanizm pozostaje ten sam. Walcz lub uciekaj! A ponieważ nikt nie ucieka z krzykiem z sali egzaminacyjnej, pozostaje nam mierzyć się z przykrymi skutkami nadmiernego stresu na bieżąco. Właśnie dlatego, że nie możemy wykorzystać zastrzyku adrenaliny na jakąkolwiek aktywność, zbiera się w środku i jego efekt jest bardziej niszczący niż w przypadku „naturalnej” sytuacji. To dlatego niektórzy lubią „wychodzić” stres i w momencie czekania na wyniki egzaminu krążą wzdłuż całego korytarza szkoły, wydeptując ścieżki. Do tego dochodzi nadmierna potliwość, rozdrażnienie, poczucie „pustki w głowie”… Co więcej, u niektórych można zaobserwować lęk przed samym stresem!

Okiełznać demona
Teraz, kiedy już wiesz, co się dzieje w twoim organizmie, będzie ci łatwiej podejść do zrozumienia zjawiska stresu - a stąd już mały kroczek do skutecznej walki. Musisz wiedzieć, że objawy stresu pojawiają się jako reakcja na lęk, a nie na odwrót i lęk nie jest tożsamy ze strachem. Ten ostatni pojawia się jako reakcja na bodziec, który jest namacalny, rzeczywisty i dający się przewidzieć, np. na gwałtownie zatrzymujący się samochód, który prawie cię przejechał. Lęk za to jest bezpodstawny, nie opiera się na niczym rzeczywistym, irracjonalny – korzystając z powyższego przykładu, lękiem byłoby bać się wszystkich samochodów, bo… no właśnie, bo co? Wypadki się zdarzają, stłuczki i potrącenia, ale prawdopodobieństwo, że to się przydarzy w każdym aucie, to jakiego wsiądziesz, jest bliskie zeru. Dlatego strach w momencie ryzyka potrącenia jest uzasadniony, lek wobec samochodów w ogóle – irracjonalny.

Po pierwsze, zadanie!
Zgodnie z powyższym, stresujący egzamin nie budzi strachu, tylko bezpodstawny lęk. Dlaczego? Odpowiedz sobie, czym jest egzamin. To tylko kilka kartek z pytaniami, ewentualnie trzy osoby zadające ci pytania. Boisz się kartek, ludzi w okularach? Raczej nie. Boisz się nieznanego – nie wiesz, jakie będą pytania, nie wiesz, jakie humory będą mieli egzaminatorzy i nie wiesz, czy wpłyną one na ostateczną ocenę…. Czyli robisz podstawowy błąd, przejmując się rzeczami, na które nie masz wpływu - zamiast skupić się nad tymi, na które masz wpływ. I wbrew pozorom, nad wieloma rzeczami możesz zapanować, np. schludny wygląd pomoże ci zrobić dobre pierwsze wrażenie, a optymalna organizacja pracy – solidniejsze przygotowanie do egzaminu… No i wiesz już, jak działa twój organizm w stresie, więc jesteś w stanie psychicznie się na to przygotować i zapanować, tłumacząc sobie ów proces i oddychając głęboko i spokojnie. Słowem-kluczem jest zatem tryb zadaniowy, czyli podejście, w którym skupiasz się na określonej czynności – nie mów „zdanie egzaminu”, a „jak najlepsze przygotowanie się i prezentacja wiedzy”.

Egzamin – nieunikniona katastrofa?
Odpowiedz sobie na jedno, zasadnicze pytanie – co się stanie, gdy nie zdasz egzaminu? Jeśli nie zdasz – możesz poprawić. Jeśli boisz się, że zawiedziesz rodziców – ich zawód to ich problem, a twoim zadaniem nie jest zadowolenie ich, tylko rzetelne przygotowanie się na tych kilka godzin sprawdzianu. Jeśli mimo tego nie zdasz, to co? Spalą ci komputer? Odetną kieszonkowe? Po maturze masz długie wakacje przed studiami, możesz dorobić na własne potrzeby lub nowy komputer... Jak na spokojnie przeanalizujesz wszystkie „za i przeciw” dojdziesz do wniosku, że egzamin i wszelkie jego konsekwencje to wcale nie okrutny demon, który czyha na twoje życie, a zwykła sytuacja stresowa – jedna z wielu, jakie już przeżyłeś i jedna z tysiąca, jakie czekają na ciebie w dalszym życiu. Ważny, owszem. Czy zmieniający cokolwiek? Niekoniecznie. Pamiętaj, że to tylko kolejne zadanie do wykoniania... Dlatego weź trzy głębokie wdechy, wypnij pierś do przodu i powodzenia!

JM

fot.pixabay.com