Stresujesz się przed maturą? To dobry znak!

Matura, egzaminy, prezentacja ustna i mnóstw materiału do przyswojenia. Czy stres paradoksalnie może pomóc w takiej sytuacji? W trudnych momentach mogą pojawić się dwa rodzaje stresu, a z każdym z nich należy inaczej działać. Pierwszy przykład to sytuacja, w której stres jest wyzwaniem, a posiadane przez nas kompetencje i umiejętności mogą pomóc nam go pokonać. Stres będący wyzwaniem motywuje do działania.

Zupełnie innym przykładem są okoliczności, w którym widzimy stresogenne warunki jako zagrożenie. Stres pojawia się wtedy, jeśli zadanie jest trudne, wymagające i przewyższa nasze możliwości. Okazuje się, że to jak postrzegamy stres – jako wyzwanie czy zagrożenie – diametralnie zmienia nasze reakcje.

Kiedy sytuacja jest dla nas wyzwaniem to motywuje nas do działania, a my stajemy się bardziej efektywni. Postrzeganie okoliczności jako zagrożenia powoduje, że jesteśmy bez energii i ochoty do pracy, a przez to mniej skuteczni. Co wpływa na nasze podejście do danej sytuacji? Wpływ mają perspektywa czasowa i sposób przekazywanej informacji.

Badania pokazują, że sposób mówienia o zadaniu wpływa na sposób jego postrzegania. W efekcie oddziałuje to bezpośrednio na rodzaj wywołanego stresu u uczniów. W tym duża rola pedagogów, aby w odpowiedni sposób utwierdzili uczniów w przekonaniu, że sprostają maturze. Krytyka, zła opinia czy obniżenie wartości ucznia może spowodować, że wywołany maturą stres będzie działał in minus na efektywność jego pracy.

Podobnie jak pedagodzy powinni podkreślać, że egzamin maturalny to wyzwanie do pokonania, tak rodzice nie mogą bagatelizować problemu ani wątpić w zasoby intelektualne dziecka. Nie należy straszyć syna czy córki karami za niezdany test czy mydlić oczu małą wartością matury. Warto, aby rodzice kibicowali swoim dzieciom w nauce do egzaminów i w samym momencie ich zdawania, wierzyli w ich wiedzę i umiejętności oraz podkreślali, że to przeszkoda możliwa do pokonania dla każdego.

Tekst: dr Ewa Jarczewska-Gerc – psycholog SWPS. Zajmuje się psychologią motywacji, efektywnością i wytrwałością w działaniu.