Matura z chemii - zobacz odpowiedzi
2010-05-17 19:26:35
Matura z chemii od lat uchodzi za jedną z najtrudniejszych. Sprawdźcie odpowiedzi do dzisiejszego egzaminu!
Poniższe odpowiedzi nie są oficjalnymi udzielonymi przez Centralną Komisję Egzaminacyjną. Są to rozwiązania przykładowe opracowane przez redakcję dlaStudenta.pl!
POZIOM PODSTAWOWY
1. Określ położenie tego pierwiastka w układzie okresowym, wpisując poniżej numer grupy oraz numer okresu.
Numer grupy: 15(5), numer okresu: 2
2. Korzystając z powyższej informacji, ustal liczbę atomową pierwiastka X oraz liczbę masową opisanego izotopu pierwiastka X.
Liczba atomowa (Z): 16, liczba masowa (A): 34
3. Korzystając z układu okresowego, ustal symbol pierwiastka Z.
Symbol pierwiastka Z: At (Astat)
4. Oblicz liczbę atomów żelaza znajdujących się w jednej cząsteczce tego białka. W obliczeniach przyjmij przybliżoną wartość masy atomowej żelaza MFe = 56 u.
W jednej cząsteczce białka znajdują się 4 atomy żelaza.
5. Napisz, jakie stopnie utlenienia przyjmują sód i tlen w nadtlenku sodu (Na2O2).
Stopień utlenienia sodu: +| , stopień utlenienia tlenu: -|
6. Napisz w formie cząsteczkowej równanie reakcji otrzymywania siarczku sodu z pierwiastków.
2 Na + S -> Na2S
7. Ustal, który z metali (lit czy sód) jest mniej reaktywny, i napisz w formie cząsteczkowej równanie reakcji tego metalu z wodą.
Lit jest mniej reaktywny.
2 Li + 2 -> 2 LiOH + H2
8. Napisz w formie cząsteczkowej równanie reakcji zilustrowanej schematem, zastępując litery X i Y wzorami substancji wybranymi spośród podanych w informacji (pamiętaj o uzgodnieniu współczynników stechiometrycznych).
2 KBr + Cl2 -> Br2 + 2 KCl
9. Korzystając z danych zawartych w informacji wprowadzającej, napisz, która substancja (tlen czy azot) pierwsza odparowuje podczas otrzymywania tlenu opisaną metodą, i uzasadnij swoją odpowiedź.
azot, ponieważ temperatura wrzenia azotu jest niższa od temperatury wrzeniaH2O tlenu
10. Korzystając z danych zawartych w informacji wprowadzającej, uzupełnij poniższe zdanie, wpisując: większy niż 1 : 1 albo mniejszy niż 1 : 1 , albo równy 1 : 1 .
Stosunek objętościowy tlenu do azotu w mieszaninie gazów po przepuszczeniu jej przez wodę destylowaną o temperaturze 20 °C (w celu nasycenia wody tymi gazami) jest mniejszy niż 1:1.
11. Oblicz, ile gramów krzemianu wapnia (CaSiO3) potrzeba do usunięcia 280,0 dm3 CO2 (w warunkach normalnych) z gazów emitowanych z elektrociepłowni.
Potrzeba 725 g krzemianu wapnia.
12. Napisz w formie cząsteczkowej równania opisanych reakcji.
Sposób 1 : N2 + 3 H2 -> 2 NH3
Sposób 2: NH4Cl + NaOH -> NH3 + NaCl
Sposób 3: NH4Cl -> HCl + NH3
13. a) Wybierz z podanego poniżej zestawu wodnych roztworów substancji jeden odczynnik potrzebny do przeprowadzenia doświadczenia i napisz jego wzór.
Wzór wybranego odczynnika: Na3PO4
b) Napisz, co zaobserwowano w każdej z probówek po dodaniu wybranego odczynnika.
Probówka z roztworem BaCl2: wytrącił się osad soli Ba3(PO4)2
Probówka z roztworem KCl: powstała rozpuszczalna sól K3PO4
14. Podaj numer probówki, w której wydzielił się gaz, oraz numer probówki, w której wytrącił się osad.
Numer probówki, w której wydzielił się gaz: II
Numer probówki, w której wytrącił się osad: III
15. Napisz w formie jonowej skróconej równania reakcji przebiegających w probówkach oznaczonych numerami I i III.
Równanie reakcji w probówce I: 2 H+ + OH- -> 2 H2O
Równanie reakcji w probówce III: 2 Ag + S 2- -> Ag2S
16. a) Zakładając, że identyczne barwy wskaźnika oznaczają takie samo pH roztworów w obu zlewkach, porównaj ilości roztworów CH3COOH i HCl użytych do tego doświadczenia i na tej podstawie napisz wzór tego kwasu, którego użyto więcej.
Więcej użyto CH3COOH.
b) Napisz, jaka jest przyczyna użycia różnych ilości tych kwasów.
HCl uległ w wodzie całkowitej dysocjacji, podczas gdy CH3COOH tylko częściowej.
17. a) Oblicz, ile gramów NaOH należy odważyć, aby otrzymać 1 dm3 wodnego roztworu wodorotlenku sodu o stężeniu 20% masowych w temperaturze 20 °C.
Trzeba odważyć 244 g NaOH.
b) Podaj kolejne czynności, które należy wykonać (po obliczeniu potrzebnej ilości NaOH), aby otrzymać ten roztwór.
Należy kolejno: odważyć 244 g NaOH, następnie odmierzyć 976 cm3, po czym wymieszać obie substancje.
18. a) Dobierz i uzupełnij współczynniki stechiometryczne w podanym wyżej schemacie reakcji, stosując metodę bilansu elektronowego.
Bilans elektronowy: C 0 + 4 e - -> C +IV
4 N +V + 4 e- -> 4 N +IV
b) Podaj stosunek molowy utleniacza do reduktora.
Stosunek molowy utleniacza do reduktora: 4:1.
19. a) Napisz, stosując wzór sumaryczny węglowodoru X, równanie opisanej reakcji spalania.
C3H4 + 4 O2 -> 2 H2O + 3 CO2
b) Narysuj wzór półstrukturalny (grupowy) węglowodoru, który może być związkiem X.
CH (trzy wiązania) C - CH3
20. Napisz nazwy systematyczne wszystkich par węglowodorów, które mogą powstać w procesie krakingu termicznego n-butanu.
etan i eten
metan i propen
21. Podkreśl właściwe zakończenie zdania.
Dwa węglowodory pent-1-en i but-1-en są homologami etenu - D
22. Napisz, stosując wzory półstrukturalne (grupowe) związków organicznych, równanie opisanej przemiany. W równaniu nad strzałką napisz warunki, w jakich zachodzi ta reakcja.
HC (trzy wiązania) CH -> CH3CHO (nad strzałką HgSO4)
23. Napisz, stosując wzory półstrukturalne (grupowe) związków organicznych, równanie reakcji oznaczonej na schemacie numerem 1.
HC (trzy wiązania) CH + H2 -> H2C = CH2
24. Spośród przedstawionych poniżej wzorów podkreśl ten, który przedstawia budowę fragmentu łańcucha polimeru stanowiącego produkt reakcji oznaczonej na schemacie numerem 2.
B.
25. Narysuj wzory półstrukturalne (grupowe) dwóch alkenów będących izomerami konstytucyjnymi, które mogą powstać w wyniku dehydratacji butan-2-olu.
Wzór I: CH3 - CH2 - CH = CH2
Wzór II: CH3 - CH = CH - CH3
26 . Na podstawie analizy danych zawartych w informacji wprowadzającej sformułuj wniosek, który określa związek pomiędzy długością łańcucha węglowego a lotnością kwasów karboksylowych.
Ze wzrostem długości łańcucha węglowego maleje lotność kwasów karboksylowych.
27. Ustal, który z kwasów karboksylowych wymienionych w informacji wprowadzającej jest najlepiej rozpuszczalny w wodzie, i napisz jego wzór półstrukturalny (grupowy).
CH3 - COOH
28. Określ różnicę w budowie cząsteczek tych związków. W tym celu w każdym nawiasie wybierz i podkreśl właściwe określenie.
Kwas oleinowy, w przeciwieństwie do kwasu stearynowego, jest kwasem nienasyconym.
W cząsteczce kwasu stearynowego pomiędzy atomami węgla występują tylko wiązania pojedyncze.
29. a) Uzupełnij schemat doświadczenia, wpisując wzory odczynników wybranych z poniższej listy:
C17H33COOH, Br2 (aq)
b) Napisz, co zaobserwowano podczas tego doświadczenia.
odbarwienie wody bromowej
30. Przeanalizuj poniższe schematy przedstawiające trzy reakcje chemiczne i wpisz wzory brakujących substratów lub produktów. Związki organiczne przedstaw za pomocą wzorów półstrukturalnych (grupowych).
31. Napisz, stosując wzory półstrukturalne (grupowe) związków organicznych, równania reakcji przedstawiające dwuetapowy proces otrzymywania metyloaminy.
Etap I: CH3Cl + NH3 -> CH3NH3Cl
Etap II: CH3NH3Cl + NaOH -> CH3NH2 + NaCl + H2O
32. Oceń prawdziwość poniższych zdań i uzupełnij tabelę. Wpisz literę P, jeżeli uznasz zdanie za prawdziwe, lub literę F, jeżeli uznasz je za fałszywe.
1. Glukoza i fruktoza dobrze rozpuszczają się w wodzie, a ich wodne roztwory mają odczyn obojętny. P
2. Glukoza jest przedstawicielem cukrów prostych, a fruktoza dwucukrów. F
3. Glukoza i fruktoza mają takie same masy molowe. P
POZIOM ROZSZERZONY
1. Uzupełnij poniższą tabelę, wpisując symbol pierwiastka X, dane dotyczące jego położenia w układzie okresowym oraz symbol bloku konfiguracyjnego (energetycznego) s, p lub d, do którego należy pierwiastek X.
Symbol pierwiastka - Ga, Numer okresu - 4, Numer grupy - 13, symbol bloku - p
2. Napisz równania przemian promieniotwórczych opisanych powyżej.
Równanie przemiany, jakiej ulega izotop polonu 210 84 Po: 210 84 Po -> 206 82 Pb + 4 2 He
Równanie przemiany, w której powstaje izotop azotu 13 7 N: 10 5 B + 4 2 He -> 13 7 N + 1 0 n
3. Podkreśl te wzory, które przedstawiają związki chemiczne występujące w postaci kryształów jonowych (tak jak chlorek sodu), a nie zbiorów cząsteczek.
Li2O, BaBr2
4. Napisz równanie reakcji otrzymywania tego tlenku powyższą metodą.
2 HClO4 + Cl2O7 + H2O
5. a) Podaj wartość ciśnienia panującego w zbiorniku z substancją Y.
2000 hPa
b) Oblicz, jaką wartość osiągnie ciśnienie w zbiorniku z substancją X, jeśli temperatura wzrośnie w nim o 100,0 K. Stała gazowa R = 83,1 dm3 ⋅hPa ⋅mol−1 ⋅K−1 . Wynik podaj z dokładnością do jednego miejsca po przecinku.
2415,3 hPa
6.Wskaż gaz (X lub Y), który ma większą gęstość w warunkach normalnych.
X
7. Korzystając z powyższych informacji, uzupełnij tabelę, a następnie narysuj wykres zależności rozpuszczalności chlorku potasu w wodzie od temperatury w przedziale od 0 °C do 50 °C.
rozpuszczalność w temp. 20°C - 34 g/100 g H2O
rozpuszczalność w temp. 40°C - 34 g/100 g H2O
8. Oblicz stężenie procentowe otrzymanego kwasu solnego w procentach masowych. Załóż, że gęstość wody wynosi 1,00 g·cm–3. Wynik podaj z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku.
Stężenie procentowe kwasu solnego wynosi 15,42 %.
9. a) Określ kolor, na jaki zabarwiły się kwiaty tej rośliny po użyciu siarczanu(VI) amonu.
niebieski
b) Uzasadnij swoją odpowiedź, zapisując w formie jonowej skróconej odpowiednie równanie reakcji.
NH4 + + H2O <=> NH3 - H2O + H +
10. Dla przemiany przedstawionej równaniem napisz wzory kwasów i zasad, które w tej reakcji tworzą sprzężone pary.
Sprężona para I: kwas 1: H2O, zasada 1: OH -
Sprężona para II: kwas 2: CH3NH3 + zasada 2: CH3NH2
11. Na podstawie podanych wartości stopnia dysocjacji uszereguj podane kwasy od najsłabszego do najmocniejszego.
CH3COOH, C6H5COOH, HCOOH
12. a) Posługując się zapisem w formie cząsteczkowej, dopisz do podanych substratów produkty reakcji lub napisz, że przemiana nie zachodzi.
NaX + HY -> NaY + HX
NaY + HX -> nie zachodzi
b) Wskaż kwas (HX lub HY), którego roztwór o stężeniu 1 mol/dm3 ma wyższe pH.
HX
13. Wyjaśnij, dlaczego stała dysocjacji lepiej charakteryzuje moc elektrolitu.
Stała dysocjacji nie jest zależna od stężenia elektrolitu.
14. Oblicz stężenie równowagowe pary wodnej w temperaturze 700 K. Wynik podaj z dokładnością do jednego miejsca po przecinku.
Stężenie równowagowe pary wodnej wynosi 30,1 mol/dm3
15. Korzystając z podanych w informacji wartości stężeń równowagowych reagentów, oblicz i napisz, w jakim stosunku molowym występowały CO i H2 w gazie syntezowym użytym do realizacji opisanej przemiany.
Stosunek molowy wynosi 1:1
16. a) Napisz w formie cząsteczkowej równanie reakcji chlorku chromu(III) z wodą amoniakalną.
CrCl3 + 3 NH3 x H2O -> Cr(OH)3 + 3NH4Cl
b) Na podstawie opisanych wyników doświadczenia określ charakter chemiczny związku tworzącego osad o szarozielonej barwie.
amfoteryczny
17. a) Napisz w formie jonowej z uwzględnieniem oddawanych lub pobieranych elektronów (zapis jonowo-elektronowy) równania procesów redukcji i utleniania dokonujących się w czasie tej reakcji.
Równanie procesu redukcji: Cr2 (VI) O7 2- + 6e + 14 H + -> 2 Cr (III) 3+ + 7 H2O
Równanie procesu utleniania: Fe (II) 2+ - e -> Fe (III) + 3+
b) Dobierz i uzupełnij współczynniki stechiometryczne w poniższym schemacie.
Cr2O7 2- + 6 Fe 2+ + 14 H + -> 2 Cr 3+ + 6 Fe 3+ + 7 H2O
c) Podaj stosunek molowy utleniacza do reduktora.
Stosunek molowy utleniacza do reduktora: 1:6
18. a) Korzystając z podanych informacji, napisz sumaryczne równanie reakcji, która zachodzi w pracującym ogniwie niklowo-kadmowym.
2 NiO(OH) + 2 H2O + Cd -> 2 Ni(OH)2 + Cd(OH)2
b) Oblicz siłę elektromotoryczną (SEM) tego ogniwa w warunkach standardowych.
SEM = 1,33 V
19. Oceń, który metal (cynk czy miedź) powinien być zastosowany do ochrony przed korozją w wilgotnym powietrzu stalowego przedmiotu narażonego na zarysowania.
Cynk
20. Dokończ poniższe zdanie, wpisując właściwą nazwę.
Po mechanicznym uszkodzeniu cynowej powłoki na wewnętrznej stalowej powierzchni zamkniętej puszki z konserwą cyna ulega procesowi utlenienia.
21. Narysuj wzór strukturalny lub półstrukturalny (grupowy) węglowodoru, w którego cząsteczce występuje osiem wiązań σ i jedno wiązanie π.
CH2 = CH - CH3
22. Skorzystaj z powyższej informacji i napisz równania reakcji 1, 2 oraz 3, stosując wzory półstrukturalne (grupowe) związków organicznych. Jeżeli reakcja wymaga użyciak atalizatora, odpowiedniego środowiska lub podwyższenia temperatury, napisz to nad strzałką równania reakcji.
1. CH3 - CH2 - CH = CH2 + HCl -> CH3CH2CH (wiązanie z Cl) - CH3
2. CH3 - CH2 - CH (wiązania z Cl) - CH3 + NoCH -> (alkohol nad strzałką) CH3CH = CH - CH3 + NaCl + H2O
3. CH3 - CH = CH - CH3 + H2O -> (H2SO4 nad strzałką) CH3 - CH (wiązanie z OH) - CH2 - CH3
23. a) Narysuj wzór półstrukturalny (grupowy) związku oznaczonego literą B oraz podaj nazwę systematyczną związku oznaczonego literą D.
Wzór związku B: CH3 - C (=O) - CH3
Nazwa związku D: propanal
b) Stosując podział charakterystyczny dla chemii organicznej, określ typ reakcji, w wyniku których powstały związki oznaczone literami A i C.
reakcja substytucji
24. Uzupełnij poniższy schemat, tak aby otrzymać wzór izomeru geometryczngo cis węglowodoru o wzorze grupowym CH3-CH2-CH=CH-CH2-CH3
C wiązania z CH3CH2 i H, C wiązania z CH2CH3 i H
25. Określ stopnie utlenienia atomów węgla w cząsteczce kwasu etanowego (octowego). Wypełnij tabelę, wpisując stopień utlenienia atomu węgla, którego symbol został podkreślony.
Stopnie utlenienia atomów węgla: -III i III
26. Spośród poniższych wzorów wybierz wszystkie, które są wzorami izomerów 1,2-dimetylobenzenu (napisz numery, którymi je oznaczono).
Wzory izomerów 1,2-dimetylobenzenu: II i IV
27. a) Korzystając z powyższych informacji, uzupełnij schemat, tak aby przedstawiał równanie opisanej reakcji w formie cząsteczkowej (wpisz wzory produktów reakcji i odpowiednie współczynniki stechiometryczne).
CH3COCH3 + 3 I2 + 4 NaOH -> CHI3 + CH3COONa + 3 NaI + 3 H2O
b) Napisz wzór tego produktu przemiany, który tworzy żółty, krystaliczny osad o charakterystycznym zapachu.
CHI3
c) Napisz, czy próba jodoformowa pozwala na odróżnienie propanonu (acetonu) od etanalu, i uzasadnij swoje stanowisko.
Nie pozwala, ponieważ wymieniona grupa występuje także w etanalu.
28. Oceń prawdziwość poniższych zdań i uzupełnij tabelę. Wpisz literę P, jeżeli uznasz zdanie za prawdziwe, lub literę F, jeżeli uznasz je za fałszywe.
1. Zasadowy charakter amin związany jest z obecnością wolnej pary elektronowej atomu azotu grupy aminowej, umożliwiającej przyłączenie jonu H+. P
2. Wartości temperatury wrzenia amin alifatycznych są wyższe niż n-alkanów o porównywalnej masie molowej, gdyż między cząsteczkami amin tworzą się wiązania wodorowe. P
3. Fenyloaminę (anilinę) otrzymuje się przez utlenienie nitrobenzenu. F
29. a) Napisz wzór sumaryczny opisanego związku.
C3H6O3
b) Wiedząc, że związek ten w roztworze wodnym dysocjuje z odszczepieniem jonu wodorowego oraz że jego cząsteczka jest achiralna, narysuj wzór półstrukturalny(grupowy) tego związku.
CH2 (- OH)- CH2 - CH (- NH3 +) - COOH
30. Narysuj wzór półstrukturalny (grupowy) jonu, który jest dominującą formą tego aminokwasu w roztworze o pH = 1.
HOOC - H2C - CH (- CH3 +) - COOH
31. Korzystając z podanej informacji, uzupełnij poniższe zdania, wpisując w odpowiedniej formie gramatycznej określenia wybrane z poniższego zestawu.
1. Glukoza i fruktoza są białymi, krystalicznymi substancjami stałymi. Bardzo dobrze rozpuszczają się w wodzie. Odczyn ich wodnych roztworów jest obojętny .
2. Reakcja glukozy z wodorotlenkiem miedzi(II) prowadzona na zimno potwierdza obecność w jej cząsteczce kilku grup hydroksylowych związanych z sąsiednimi atomami węgla. Glukoza w reakcji z wodorotlenkiem miedzi(II) przeprowadzanej na gorąco wykazuje właściwości redukujące, co wiąże się z obecnością w jej cząsteczce grupy aldehydowej.
3. Fruktoza, podobnie jak glukoza, tworzy z wodorotlenkiem miedzi(II) rozpuszczalne związki kompleksowe, dlatego obserwujemy powstanie szafirowego roztworu. Wynik reakcji fruktozy z wodorotlenkiem miedzi(II) prowadzonej w podwyższonej temperaturze wskazuje, że związek ten ma także właściwości redukujące, mimo że fruktoza zaliczana jest do ketoz.
32. a) Uzupełnij schemat doświadczenia, wpisując nazwę odczynnika wybranego spośród następujących
woda bromowa Br2 (aq)
b) Napisz, co potwierdzi obecność roztworu trioleinianu glicerolu w probówce I i roztworu tristearynianu glicerolu w probówce II (porównaj przebieg doświadczenia w obu probówkach).
Probówka I: odbarwienie wody bromowej
Probówka II: odbarwienie wody bromowej nie nastąpi
33. Dokończ, stosując wzory półstrukturalne (grupowe), równanie reakcji polimeryzacji tego estru.
(CH2 - C - (-COOCH3) - CH3)n
34. Uzupełnij poniższy schemat, tak aby otrzymać wzór enancjomeru D-arabinozy.
