Jak wpasować się w klucz?

Jednym z największych utrapień maturzystów jest wpisanie się w przeklęty klucz odpowiedzi do pisemnego egzaminu z języka polskiego. Jak napisać wypracowanie tak, żeby egzaminator nie odjął nam zbyt wielu punktów?

Klucz odpowiedzi budzi kontrowersje od samego początku wprowadzenia w życie nowej matury. Nauczyciele i uczniowie są pod tym względem zgodni - klucz daje bardzo niewielkie pole manewru w wyciąganiu własnych wniosków. Co więcej, wielu maturzystów uważa, że w egzaminie nie chodzi już o to, żeby popisać się inwencją twórczą i napisać własny, autorski tekst, ale aby odgadnąć, co znajdzie się w kluczu. Ten zdążył już sobie zyskać ponurą sławę jedynej słusznej interpretacji wypracowania.

Rzeczywiście, pod wieloma względami klucz zasłużył sobie na krytykę. O wiele więcej korzyści daje nam, aby na egzaminie maturalnym nie pisać własnych przemyśleń. Te może i przyczynią się do podwyższenia poziomu estetycznego pracy, ale egzaminator może jedynie przyznać za nie punkty w przypadku tzw. "szczególnych walorów", które rzadko kiedy bierze się pod uwagę przy sprawdzaniu tekstu. Klucz niestety ogranicza kreatywność ucznia i zniechęca do popatrzenia na temat w szerszej perspektywie oraz wyciągania odważnych wniosków. Matura jest więc w dużym stopniu odtwórcza, promuje przeciętność i nie pozwala na wykazanie się ponadprogramową wiedzą.

Autor tekstu również nie miał przyjemnych wspomnień z owym kluczem, znanym także jako "proponowane odpowiedzi". Po napisaniu wypracowania maturalnego i sprawdzeniu rozwiązań, zdziwiony był nie tyle swoimi, co właśnie przygotowanymi przez ekspertów rozwiązaniami. Czy ten klucz istotnie jest aż taki straszny? Pocieszające jest, że nie zawiera on już w sobie konkretnych treści, które muszą być zawarte w tekście. Wprowadzono bardziej przyjazny dla maturzystów system polegający na podaniu zakresu zagadnień, który ma zostać poruszony w wypracowaniu oraz przykładowych treści, które mogą (lecz nie muszą) się w nim znaleźć.

Na całe szczęście nie jesteśmy więc niewolnikami klucza - jeżeli egzaminator stwierdzi, że napisaliśmy to, co trzeba, mimo iż nie było to dokładnie to, co stoi w kluczu - dostaniemy punkt! O czym więc należy pisać? Najważniejsza jest interpretacja tekstu, będąca podstawą całego naszego wypracowania. Analiza tekstu niezbędna jest jedynie na poziomie rozszerzonym pisemnej matury z polskiego (na podstawie tylko, jeżeli zakłada to temat). Pamiętajcie też o kontekstach historycznoliterackich i odwołaniach do innych lektur!

 

Maturzystów powinna pocieszyć też jeszcze jedna rzecz - nawet za pracę z kardynalnymi błędami merytorycznymi i ortograficznymi można uzyskać świadectwo maturalne, Maturę jest więc zdać o wiele łatwiej niż kiedyś, ale o wiele trudniej z naprawdę dobrym i zadowalającym nas rezultatem.

JUR